zaterdag 25 mei 2013

Vliegensvlug(t)

Vanaf oktober zat ik met mijn hoofd in de wolken, maar na zes maanden is het weer tijd om met beide benen op de grond te gaan staan... Tijd om naar huis te gaan! Als een wervelwind vlogen de laatste maanden voorbij: snel, krachtig, intens. Voor ik het wist, was de terugkeer naar België in zicht. 
Alvorens jullie te vertellen over mijn afscheid, laat ik jullie toch nog even wat weten over mijn laatste ervaringen.

Op bezoek

In deze laatste weken mocht ik mee met de sociale assistente. Samen gingen we op zoek naar de moeder van een van de straatkinderen. Toen we aanklopten deed een erg lieve vrouw open. We kwamen binnen in een kleine ruimte waarin alles op elkaar gepropt stond: een tafel, een zetel en twee bedden. De vrouw praatte erg stil en leek buiten adem. Door haar ademhalingsproblemen was ze niet in staat om te werken en had ze ook geen geld om een medische behandeling te betalen. Bijgevolg kon ze zich geen woonst veroorloven en woonde ze bij familie in… In die ene ruimte sliepen ze met z'n vijven. Er was veel ruzie tussen de jongen en de rest van de bewoners; de jongen zou te veel rommel maken.
Eens we terug op het project waren, vroeg de jongen ons meteen naar wat zijn moeder had gezegd. Zijn thuis liet hem duidelijk niet koud, al leek dat eerst anders. De sociale assistente zorgde ervoor dat de moeder hulp kreeg en zo is de jongen later weer naar huis terug gekeerd. 

De sociale assistente vertelde me dat de meeste straatkinderen op straat belanden doordat er thuis grote armoede heerst of er sprake is van geweld en misbruik. Omdat er in huis bijna geen plaats is, zitten de kinderen veel op straat. Ze raken het leven op de straat gewoon en keren steeds minder terug naar huis. Wanneer ik aan de straatkinderen vroeg waarom ze niet naar huis keren, was het antwoord vaak dat ze het leven op de straat 'gewoon' waren. Het is hun leven. Het is moeilijk om na een hele poos op straat terug te keren naar het 'gewone leven'. Dat heb ik zelf gemerkt toen we een tijdje geleden één van de straatmeisjes mee naar ons huis namen. Wegens omstandigheden was het voor haar niet veilig om de nacht op straat door te brengen.
Toen het bedtijd was vroeg het meisje me om niet alleen te hoeven slapen. Ze was het gewoon om op straat samen met de andere kinderen te slapen, dicht bij elkaar.

Naast de mogelijke agressie thuis, krijgen de jongeren ook op andere plaatsen veel te maken met geweld. Zoals ik reeds in mijn vorige blog schreef, is de politie erg gewelddadig. Ook de de buurt waarin de jongeren wonen, bulkt van het geweld. (Corrupte) politieagenten en drugsbazen met zware wapens brengen dood en verderf. Moorden zijn niet ongewoon in de favela's. Dat heb ik zelf gemerkt tijdens één van mijn bezoeken in de favela's
(Ter illustratie uit mijn dagboek: 
We rijden de favela binnen en wat later bereiken we het project. Een blauw gebouw, waar “Assocão Benificente Amar” op de gevel prijkt.  We vallen binnen in een klasje. De kinderen zetten zich recht en stellen zich één voor één voor. Dan is het natuurlijk aan ons. Er ontstaat heel wat  commotie en gelach als de kinderen mijn naam horen.  “Queee???”, klinkt het.  Na deze korte introductie gaan we op pad en tonen de kinderen me trots hun huizen. Ze vertellen me honderdduizend dingen. Eén van de meisjes ratelt maar door. Plots vertelt ze: ‘Kijk, daar is een man doodgeschoten. Hij was hier zo vol met bloed’. Terwijl ze dit zegt wrijft ze over haar hals en schouders. “Wat zegt ze nu?”, denk ik verbaasd. Ik wil het toch even verifiëren en vraag “Pang pang pang?” Ze moet even lachen maar bevestigt me dan. “Sim, é pang pang pang”.  Het meisje blijft verder vertellen, veel versta ik niet.  Ik hoor haar zeggen dat je niet te veel zwarte koffie mag drinken, want dan wordt je huid zwart! )

Samengevat?

Zelfs na zes maanden blijft het moeilijk om samen te vatten hoe de straatkindproblematiek nu net in elkaar zit. Er spelen zoveel factoren mee. Elk individu heeft bovendien zijn eigen verhaal…
Algemeen lijkt het probleem terug te voeren tot een basis van sociale uitsluiting, armoede en discriminatie. Het is een vicieuze cirkel waarin psychologische, maatschappelijke, familiale- en opvoedingsfactoren op elkaar inspelen. 
Ondanks dat Brazilië nu een 'hot' spot is, heeft het land in mijn ogen nog veel te leren. Het mag dan economisch goed gaan, maar met betrekking tot de sociale problematiek is er nog veel werk aan de winkel. Voorlopig wordt er enkel gewerkt aan het symptoom (het opkuisen van de straat en criminaliteit) maar het syndroom (de sociale ongelijkheid, de corruptie,..) wordt niet bestreden. Onkruid moet je elimineren door de hele wortel mee uit te trekken, anders blijft het terugkeren.Gelijke kansen creëren kost inspanning en geld. Het geld lijkt Brazilië in elk geval te hebben, als je kijkt naar het kapitaal dat wordt vrijgemaakt voor de wereldbeker.

Met een van de opvoeders
Heb ik dan wel werkelijk iets kunnen bijdragen aan het leven van sommige kinderen? Misschien. Misschien hebben we het project AMAR weer wat nieuwe energie gegeven. Misschien hebben we de opvoeders nieuwe ideeën gegeven en een andere visie op tafel gelegd. Misschien heb ik wel eens wat tegen een kind gezegd en zullen deze woorden nog blijven nasudderen. Een aantal kinderen hebben we toch enkele toffe momenten bezorgd, zoveel is zeker. Misschien heb ik maar een heel klein beetje wat kunnen betekenen, maar alle beetjes helpen. 
De afgelopen zes maanden hebben vooral bij mij wat veranderd. Het was een erg leerrijke periode op persoonlijk en professioneel vlak. Natuurlijk had ik graag langer willen blijven. Het ging steeds beter en het werd almaar interessanter. We werden steeds meer overal bij betrokken. De kinderen kenden ons nu al erg goed en ik voelde me meer en meer zelfzeker. Mijn Portugees was eindelijk op een niveau dat het mogelijk werd om een goed gesprek aan te gaan en de kinderen te verstaan. Dat alles heeft lang geduurd. En toen moest ik naar huis…

Afscheid

Op het project met de straatkinderen kregen we een kanjer van een afscheidsfeest. Er was taart, ballonnen, de Belgische vlag en Braziliaanse muziek. Zelfs de norse oude keukenvrouw, die altijd maar wat grommelde als ik opgewekt 'Bom dia' zei en me nooit aankeek, danste nu plots uitbundig mee. We kregen een afscheidskadootje en er werd een woordje aan ons gewijd.  Bij de dikke knuffels die hierna volgden, moest ik toch een traantje wegpinken. Wat was ik hier toch graag! Ik zal het allemaal missen. De geur van vlees op de barbeque als ik door de straat liep. Het lekkere, spotgoedkope fruit en suco's (fruitsappen). De christus die overal in de stad steeds te zien is, alsof hij continu over je waakt. De groene bergen die plots uit het niets opduiken. Het ritmische trommelgeroffel. De kinderen die hun funkpasjes en capoeira'moves' uitvoeren, en me 'tia' noemen. Die kleurrijke Havaianas (typische Braziliaanse teenslippers) aan mijn voeten. Anderzijds keek ik ook uit naar dat heerlijke pak friet, wat lekkere koffiekoeken of een zomers Belgisch terraske!

Voordat ik het vliegtuig nam richting België, vloog ik eerst nog even naar Bahia (een staat in het noordoosten van Brazilie). Nu ik in Brazilië was, kon ik evengoed nog wat van het land zien. We zagen prachtige landschappen en stranden, heerlijk!  Tien dagen later zat ik gedurende 12 uur op het vliegtuig naar huis. Van daaruit vloog ik twee dagen later even over en weer naar Rome.
Genoeg gevlogen, zo lijkt me. Hoewel ik er nu echt wel vliegensvlug moet invliegen; in die grote mensenwereld van solliciteren en werken. Laat ik me nu maar richten op de Belgische jeugd!
Ik hoop dat ik via deze blog jullie wat heb kunnen informeren over de problematieken in Brazilië. Ik wil jullie bedanken voor het trouwe volgen van mijn blog en alle fijne reacties die ik kreeg. Bedankt dat ik deze ervaring mocht meemaken!
Een laatste groet van jullie weldoende hoogvlieger,

Geen opmerkingen:

Een reactie posten